Saudi Aramco kompaniyasi tarixidagi eng yirik aktivlarni sotish bo‘yicha rejalarni muhokama qilmoqda. Bu haqda Bloomberg nashri ma’lum qildi.
Kompaniya bir nechta strategik obyektlarini sotish yoki ulardan qo‘shimcha kapital jalb qilish variantlarini ko‘rib chiqyapti. Mazkur rejalar Aramco uchun hozirgacha amalga oshirilgan eng katta sotuvlar qatoriga kirishi mumkin.
Manbalarga ko‘ra, kompaniya neft eksporti va saqlash terminallaridagi ulushini sotish masalasini ko‘rib chiqmoqda. Banklarga aktivlarni baholash bo‘yicha texnik-iqtisodiy asoslar tayyorlash taklif qilingan bo‘lib, ehtimoliy bitimlarning umumiy qiymati 10 milliard dollardan oshishi kutilmoqda. Aramco mazkur jarayon orqali yangi aksiyalar chiqarish yoki yaqinda BlackRock Inc. boshchiligidagi konsorsium bilan Jafurah gaz loyihasi bo‘yicha imzolangan 11 milliard dollarlik ijara kelishuviga o‘xshash modelni qo‘llashi mumkin.
Jafurah loyihasiga oid so‘nggi yirik bitim xalqaro investorlar e’tiborini tortganidan so‘ng, banklar Aramco’ga bir nechta yangi aktivlarni sotish bo‘yicha takliflar bergani aytilmoqda. Kompaniyaning terminal biznesi juda daromadli yo‘nalish hisoblanadi va rasmiy savdo jarayoni kelasi yil boshidayoq boshlanishi mumkin.
Shuningdek, Aramco o‘zining yirik ko‘chmas mulk portfelining bir qismini sotish variantini ham ko‘rib chiqmoqda. Qiymati milliardlab dollarga baholanayotgan mazkur obyektlar, Saudiya Arabistonining xorijiy mulk egaligiga doir cheklovlarni yumshatish bo‘yicha rejalar fonida, investorlar uchun jozibador hisoblanadi.
Hozircha barcha muhokamalar dastlabki bosqichda va yakuniy qarorlar qabul qilinmagan. Aramco vakillari bu borada izoh bermadi.
Aramco’ning asosiy neft saqlash va eksport infratuzilmasi Fors ko‘rfazidagi Ras Tanura hududida joylashgan bo‘lib, kompaniya Qizil dengizda ham shunga o‘xshash terminallarga ega. Xalqaro miqyosda esa Aramco Niderlandiyada terminal ulushiga, shuningdek, Misr va Yaponiyaning Okinava orolida xom neft hamda neft mahsulotlari uchun ijaraga olingan saqlash quvvatlariga ega.
Joriy yilda neft narxining qariyb 20 foizga pasayishi kompaniya daromadlariga bosimni kuchaytirgan. Shunga qaramay, ishlab chiqarish hajmining oshishi bu pasayishni qisman yumshatgan. Aramco ayrim loyihalarni kechiktirishga va investitsiyalar uchun qo‘shimcha mablag‘ bo‘shatish maqsadida aktivlarni sotish variantlariga murojaat qilmoqda.
Agar rejalashtirilayotgan bitimlar amalga oshirilsa, ular kompaniyaning avvalgi quvur infratuzilmasiga oid sotuvlaridan ancha yirik miqyosda bo‘ladi.
Dunyoning eng yirik neft eksportchisi bo‘lgan Aramco Saudiya iqtisodiyotining asosiy tayanchlaridan biri sanaladi. Energiya eksporti va kompaniyaning dividend to‘lovlari qirollikning qimmatbaho iqtisodiy islohotlarini moliyalashtirishda muhim rol o‘ynaydi. Shu bilan birga, Aramco Jafurah gaz loyihasi kabi yirik tashabbuslarga sarmoya kiritishni davom ettirmoqda. Mazkur loyiha joriy yilda ishga tushishi, 2030 yilga kelib to‘liq quvvat bilan ishlashi rejalashtirilgan.
